Con bạn hắt hơi, chảy nước mũi, ngứa mắt mỗi sáng?

Nhiều bố mẹ thường nghĩ con bị cảm lạnh khi thấy bé hắt hơi liên tục, chảy nước mũi trong và ngứa mũi, ngứa mắt. Nhưng thật ra, đây có thể là dấu hiệu của viêm mũi dị ứng ở trẻ em — một bệnh rất hay gặp ở lứa tuổi nhỏ. Bệnh không nguy hiểm ngay, nhưng có thể làm con khó ngủ, mệt mỏi, ảnh hưởng đến học hành và sinh hoạt hằng ngày.

Nếu không chăm sóc đúng, viêm mũi dị ứng còn có thể làm tăng nguy cơ hen suyễn hoặc viêm xoang. Bài viết này sẽ giúp bố mẹ hiểu rõ nguyên nhân, cách nhận biết, cách chăm sóc con và khi nào cần đưa trẻ đi bác sĩ.

Lưu ý: Nội dung chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế lời khuyên y khoa chuyên môn. Trẻ dưới 2 tuổi, có bệnh nền hoặc triệu chứng nặng kéo dài cần đi khám bác sĩ nhé!

Viêm mũi dị ứng là gì?

Khi bé hít phải những thứ dễ gây dị ứng như phấn hoa, bụi nhà, lông chó mèo hay khói bụi, hệ miễn dịch của bé phản ứng quá mức. Niêm mạc mũi bị kích thích gây ra hiện tượng hắt hơi liên tục, chảy nước mũi trong, ngứa mũi và mắt hoặc nghẹt mũi.

Viêm mũi dị ứng ở trẻ em có thể xảy ra quanh năm (do dị nguyên trong nhà) hoặc rõ rệt hơn vào những mùa có nhiều phấn hoa.

Nguyên nhân và những điều bố mẹ cần biết

• Ở trong nhà: mạt bụi trong chăn gối, thảm; lông thú nuôi; nấm mốc; khói thuốc; mùi hương đậm đặc.
• Ở ngoài trời: phấn hoa, bụi mịn, ô nhiễm không khí, thay đổi nhiệt độ đột ngột.
• Yếu tố cơ địa – di truyền: nếu trong gia đình có bố mẹ bị dị ứng, hen hoặc viêm da cơ địa, con cũng dễ bị hơn.

Những yếu tố trên không chỉ gây khởi phát cơn dị ứng mà còn khiến bệnh dễ tái đi tái lại nếu bố mẹ không chú ý cải thiện môi trường sống cho con.

Dấu hiệu để nhận biết

• Hắt hơi nhiều lần, đặc biệt vào buổi sáng
• Nước mũi trong, chảy gần như liên tục
• Ngứa mũi, ngứa mắt hoặc họng
• Nghẹt mũi, con phải thở bằng miệng khi ngủ
• Có thể thấy quầng thâm dưới mắt

Lưu ý: Nếu con có cả 3 dấu hiệu ngứa – chảy nước mũi trong – hắt hơi liên tục thì rất có thể là viêm mũi dị ứng.

Khi nào bố mẹ nên đưa con đi khám bác sĩ?

• Trẻ khó thở, sốt hoặc đau đầu, đau vùng mặt
• Nước mũi đặc, đục, có mùi hôi khó chịu
• Triệu chứng kéo dài quá 2 tuần, ảnh hưởng nhiều đến giấc ngủ và học tập
• Nghi ngờ có hen suyễn, viêm xoang hoặc viêm tai giữa đi kèm

Bố mẹ cần làm gì để giúp con?

Chăm sóc bé tại nhà

• Rửa mũi bằng nước muối sinh lý:
  • Loại 0,9%: dùng để làm sạch hằng ngày, dịu và dễ chịu hơn.
  • Loại 2–3%: chỉ nên dùng khi con nghẹt mũi nhiều trong thời gian ngắn, có thể hơi rát nhẹ và không nên dùng kéo dài nếu không có hướng dẫn của bác sĩ.
• Giữ ẩm phòng trong khoảng 40–60%, cho con uống đủ nước và ngủ đủ giấc.
• Tránh khói thuốc, hạn chế mùi hương nồng (nước hoa, xịt phòng đậm đặc) và bụi bẩn trong nhà.

Thuốc cần dùng theo chỉ định bác sĩ

• Thuốc kháng histamin: giúp giảm ngứa, hắt hơi, chảy nước mũi.
• Thuốc xịt corticosteroid liều nhẹ: giúp giảm nghẹt mũi, kiểm soát triệu chứng trung bình–nặng.
• Một số thuốc khác có thể được kê ngắn hạn như thuốc co mạch hoặc thuốc nhỏ mắt khi có viêm kết mạc.

Bố mẹ nhớ cho con tái khám sau khoảng 2–4 tuần để bác sĩ đánh giá lại và điều chỉnh thuốc nếu cần.

Trường hợp cần điều trị miễn dịch đặc hiệu (AIT)

Nếu bé đã xác định rõ dị nguyên và vẫn có triệu chứng lâu ngày dù đã chăm sóc và dùng thuốc đầy đủ, bác sĩ có thể đề nghị điều trị miễn dịch đặc hiệu (AIT). Phương pháp này được thực hiện tại các cơ sở chuyên khoa, dưới sự theo dõi chặt chẽ của bác sĩ.

Mẹo phòng ngừa dễ làm hàng ngày

• Giặt chăn ga gối bằng nước nóng ≥ 60°C mỗi tuần để diệt mạt bụi.
• Dùng vỏ nệm và gối chống mạt bụi.
• Hút bụi nhà với máy có bộ lọc HEPA, lau bụi ướt thường xuyên.
• Vệ sinh điều hòa định kỳ.
• Hạn chế cho trẻ ra ngoài khi không khí ô nhiễm hoặc vào mùa phấn hoa nhiều.
• Cho con đeo khẩu trang ngoài trời, tắm rửa và vệ sinh mũi sạch sau khi về nhà.

Sản phẩm hỗ trợ từ Victory Pharma

ViCare Spray là dung dịch xịt mũi ưu trương dịu nhẹ, giúp:

• Làm sạch và thông thoáng mũi cho con
• Giảm nghẹt mũi, làm loãng dịch nhầy
• Hạn chế tiếp xúc với dị nguyên trong không khí

Sản phẩm phù hợp cho cả trẻ em và người lớn. Lưu ý: Đây là sản phẩm hỗ trợ, không thay thế thuốc do bác sĩ kê đơn. Nếu con dùng mà khó chịu, bố mẹ nên ngưng và hỏi ý kiến bác sĩ.

Câu hỏi thường gặp

1. Viêm mũi dị ứng có nguy hiểm không?
   Không nguy hiểm tính mạng nhưng dễ tái phát, làm con khó ngủ, mệt mỏi, thậm chí tăng nguy cơ hen suyễn nếu không chăm sóc và kiểm soát tốt.
2. Viêm mũi dị ứng có lây không?
   Không. Đây là phản ứng miễn dịch, không phải bệnh truyền nhiễm nên không lây từ người này sang người khác.
3. Trẻ có nên rửa mũi hàng ngày không?
   Có thể rửa mũi hàng ngày nếu được hướng dẫn đúng cách, giúp loại bỏ bụi bẩn và dị nguyên, giúp mũi con sạch sẽ, thông thoáng hơn.
4. Làm sao phân biệt dị ứng và cảm lạnh?
   Dị ứng: hắt hơi theo tràng, ngứa mũi, ngứa mắt, chảy nước mũi trong.
   Cảm lạnh: hay sốt, đau họng, nước mũi từ trong chuyển sang đặc và đục, thường tự khỏi sau 7–10 ngày.
5. Khi nào cần đưa con đi khám?
   Khi con sốt cao, khó thở, đau tai hoặc đau đầu, nước mũi đặc hoặc có mùi hôi, hoặc triệu chứng kéo dài trên 2 tuần.
6. Con có cần dùng thuốc không?
   Tùy mức độ bệnh, bác sĩ sẽ kê thuốc phù hợp. Bố mẹ không nên tự ý dùng thuốc cho con mà không có chỉ định y khoa.

Tài liệu tham khảo

1. Wise SK, et al. International Consensus Statement on Allergy & Rhinology: Allergic Rhinitis (ICAR-AR), 2023. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36878860
2. Dykewicz MS, Wallace DV, et al. Rhinitis 2020: A Practice Parameter Update. J Allergy Clin Immunol. 2020.
3. NICE Clinical Knowledge Summary (CKS). Allergic rhinitis. Last revised 2024. https://cks.nice.org.uk/topics/allergic-rhinitis/
4. Mayo Clinic. Hay fever (allergic rhinitis). https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hay-fever/symptoms-causes/syc-20373039
5. MedlinePlus – U.S. National Library of Medicine. Allergic rhinitis. https://medlineplus.gov/ency/article/000813.htm